Dudak Damak Yarığı

Bebeğin gelişimi sırasında anne karnında meydana gelen bir problem olan dudak ve damak yarıkları farklı şekillerde ortaya çıkabilir.

Yüz bölümlerinin ve ağız içi yapıların oluşması sırasında birleşememeye bağlı açıklıklar dudak, burun, diş etleri ve damakta ortaya çıkabilir.

Yarıklar hem damakta hem de dudakta olabilceği gibi, bunlardan yalnızca birinde de olabilir. Damak yarıklarını tespit etmek dudak yarıklarına oranla daha zordur.

Dudak yarıklarının anne karnında ultrason ile tespit edilmesi mümkün olmaktadır. Fakat yumuşak damakta ve çok arkadalarda meydana gelen yarık ya da gizli yarıklar genellikle tespit edilemez.

Yarık damak ve yarık dudak (spalt lip ve spalt damak), doğuştan gelen bir durumdur ve bebeklerin dudak veya ağız boşluğunun gelişimi sırasında ortaya çıkar. Bu durum, dudak veya damakta bir veya her iki tarafta oluşan yarıklar veya çatlaklar şeklinde görülür. Yarık damak, genellikle dudak ortasından damağa kadar uzanan bir açıklık veya çatlak olarak tanımlanırken, yarık dudak ise dudakta bir veya iki tarafta yarıkların oluşmasıdır.

Dudak Damak Yarığı Nedir?

Bebek rahim içerisindeyken 5. haftada dudak kısmını oluşturan hücreler, 9. haftada ise damak kısmını oluşturan hücreler birleşmeye başlar. 12. haftada ise bu birleşme tamamlanır. Eğer bu birleşme dönemi sırasında herhangi bir sorun meydana gelirse dudak ve damak yarıkları ortaya çıkabilir.

Doğumdan önceki dönemde gelişen ve yüzdeki orta hattın birleşmesindeki bir kusur sonucu ortaya çıkan dudak ve damak yarıkları halk arasında tavşan dudak olarak da bilinir. Dudak ve damak yarıkları her 1000 canlı doğumdan 1 tanesinde görülür.

Dudak Damak Yarıkları Neden Olur?

Dudak ve damak yarıklarının en temel nedeni genetik faktörlerdir. Yani aile bireylerinden birinde dudak damak yarığı mevcutsa, doğacak olan çocuklar dudak damak yarıkları oluşma ihtimali de yüzde 4’tür. Dudak damak yarıklarının en temel nedenleri olarak şunlar gösterilebilir:

  • Akraba evlilikleri,
  • Epilepsi ilaçları,
  • Hamilelik sırasında alkol ya da sigara kullanmış olmak,
  • Romatizma ilaçları,
  • Warfarin ve benzeri kan sulandırıcı ilaçlar,
  • Vitamin ve folik asit eksikliği.

Doğum öncesinde dudak ve damak yarıklarının tespit edilebilmesi için herhangi bir test olmamakla birlikte, hamileliğin 13. haftasından sonra karın ultrasonu ile teşhis edilmesi mümkündür. Bunlarla birlikte dudak ve damak yarıklarının hemen hemen yarısında buna neyin sebep olduğu bilinmez. Bazı vakalarda dudak ve damak yaralarına bazı organlardaki işlevsel ve estetik sorunlar da eşlik edebilir.

Dudak ve damak yarıklarının yarattığı en büyük problem estetik olmayan görüntüdür. Fakat bu sorun konuşma bozukluğu gibi işlevsel bir sorun da eşlik edebilir. Ayrıca beslenme sırasında da sorun yaşamak muhtemeldir. Ayrıca bu durum orta kulak ve dişlerde sorun yaratabileceği gibi çene ve yüz gelişimine de olumsuz etki yapabilir.

Dudak Damak Yarığı Çeşitleri Nelerdir?

Dudak yarıklarının anne karnında ultrason ile tespit edilmesi mümkün olmaktadır. Fakat yumuşak damakta ve çok arkadalarda meydana gelen yarık ya da gizli yarıklar genellikle tespit edilemez.

Dudak yarıkları tek taraflı ya da çift taraflı ve tam ya da tam olmayan yarıklar olmak üzere sınıflandırılır. Damak yarıkları ise yumuşak damakta meydana gelebileceği gibi, yumuşak ve sert damakta bir arada görülebilir. Bazı dudak yarığı vakalarında diş eti kemerinin de olumsuz etkilenmesi mümkündür. Buna göre dudak yarıkları ve damak yarıklarının çeşitli şunlardır:

Dudak Yarıkları

  • Tek taraflı ve tam olmayan dudak yarıkları,
  • Tek taraflı ve tam dudak yarıkları,
  • İki taraflı ve tam olmayan dudak yarıkları,
  • Bir tarafta tam ve bir tarafta tam olmayan dudak yarıkları,
  • İki tarafta birden meydana gelen tam dudak yarıkları,
  • Orta hat dudak yarıkları.

Damak Yarıkları

  • Yumuşak damak yarıkları,
  • Sert damak yarıkları,
  • Hem yumuşak damakta hem de sert damakta meydana gelen damak yarıkları,
  • Bifid uvula olarak adlandırılan, küçük dilin birbirinden ayrık olması durumu.

Dudak ve damak yarıklarında ortaya çıkan yarığın formuna ve ne gibi sorunlara neden olduğuna bağlı olarak uygulanacak tedavi yöntemi farklılık gösterebilir.

Dudak Damak Yarığı Nasıl Tedavi Edilir?

Yarık dudak ve damak ameliyatlarının gerçekleştirilebilmesi için bazı koşullar bulunur. Bu koşullar şunlardır:

  • Bebek en az 10 haftalık olmalıdır,
  • Bebeğin ağırlığı 5 kilonun üzerinde olmalıdır,
  • Bebeğin kan değerleri minimum 10 gr/dl olmalıdır.

Dudak ve damak yarıklarının ameliyat ile tedavisinde emme ve beslenme gibi işlevsel sorunlar tedavi edildiği gibi, estetik bir görünün yaratılmış olur. Dudaktaki ve damaktaki yarıklarının çok ciddi seviyelerde olduğu durumlarda, ameliyat öncesinde ortodontik bir tedavi gerekebilir. Bu ortodontik tedavi ile dudak ve damak yarıklarının daraltılması amaçlanır. Tedavinin toplam süresi ise ortalama olarak 7 ila 9 ay arasındadır. Dudak ve damak yarıkları tedavisinde ulaşılmak istenen hedefler ise şunlardır.

  • Konuşma bozukluğu gibi işlevsel sorunların giderilmesi,
  • Suyun ve havanın burun ile ağız arasından rahatça geçebilmesi,
  • İşitme problemleri oluşmaması için orta kulak bozukluklarının giderilmesi,
  • Hem estetik görünen hem de işlevselliği korunmuş bir üst diş çerçevesi oluşturulması,
  • Orta yüz gelişiminin düzeltilmesi.

Eğer dudak ve damak yarıkları tedavi edilmezse ya da uygulanan tedavi başarısız olursa, hastalarda gelişme geriliği, zatürre ya da orta kulak iltihabı gibi ek sorunlar ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda tek bir ameliyat yeterli olmaz ve ilerleyen yaşlarda estetik ve işlevsel kusurların giderilmesi için ikincil ameliyatlar gerekebilir. Ayrıca bazı dudak ve damak yarıkları burnun estetik ve işlevsel durumunu bozabilir. Bu yüzden dudak ve damak yarığı ameliyatına ek olarak burundaki sorunların giderilmesine yönelik işlemler de gerçekleştirilebilir.

Dudak Damak Yarığı Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Dudak ve damak yarığı ameliyatları bir dizi operasyonu içerir ve neredeyse tamamı genel anestezi altında yapılır. Ortalama ameliyat süreleri 2 ila 4 saat arasında değişebilir. Operasyon sonrasında bebeklerin elini ağzına götürmemesi ve aynı zamanda bölgenin bakımının da uzman bir hemşire tarafından yapılması gerekir. Ameliyat sonrasında dikişlerin alınması ise 5 ila 7. günün sonunda gerçekleşir. Yarık damak ameliyatlarından sonraki süreç yarık dudak ameliyatlarından sonraki sürece oranla çok daha zordur. Çünkü operasyon sonra ameliyat bölgesinde kanama ya da dilin şişmesi gibi komplikasyonlar oluşabilir. Bu dönemde parçacıklı olmayan berrak gıdalar tüketilmelidir. Ağız içerisindeki kesilerin iyileşmeye başlaması ise ortalama olarak 3-4 gün sürer.

Estetik ve işlevsel olarak ciddi problem yaratan hastalıklar olan dudak ve damak yarıkları ile ilgili bilinmesi gereken bazı önemli noktalar ise şu şekilde:

  • Dudak ve damak yarıklarının kendiliğinden geçmesi ya da kapanması söz konusu değildir. Bazı durumlarda yaşın ilerlemesine bağlı olarak dudak ve damaktaki yarıkta daralma görülebilir.
  • Eğer bebeklerin gelişiminde ya da sağlık durumunda herhangi bir sorun yoksa, bebekler 2,5 ay ila 5 aylıkken ameliyat gerçekleştirilebilir. Bu operasyon sırasında dudaktaki yarık kapatılırken burun da düzeltilebilir. Eğer yarık diş etinde ise, bu sorunun giderilmesi daha ileriki bir zamana bırakılır. Damak yarıklarında ise bebekler 6 ila 9 aylıkken ameliyat yapılabilir. Nadir olarak ameliyatın 1 yaşına ertelenmesi mümkündür.
  • Ameliyat için geç kalındıkça, ameliyatlar zorlaşır ve elde edilecek olan sonuçların kalitesi düşer. Bu yüzden ameliyatların 1 yaşından önce yapılması önerilir.
  • Operasyon sonra cerrahın deneyimine ve uygulanan tekniğe de bağlı olarak küçük bir iz kalabilir. Ayrıca dudağın yarık tarafından bölgede düzensizlik ya da burnun kanatlarında ve deliklerinde küçük asimetriler görülmesi de normal karşılanır.
  • Bu tarz operasyonlarda mükemmel bir sonuç beklemek doğru değildir. Mükemmel sonuca ulaşmak için ilerleyen yaşlarda revizyon ameliyatları gerekebilir.

Dudak ve damak yarıklarındaki ameliyatın alanında uzman ve deneyimli bir cerrah tarafından yapılması operasyon başarısını artırır.

Yarık Damak Dudak Tedavi Fiyatları

Yarık damak ve yarık dudak tedavi maliyetleri, cerrahi müdahale sayısı, hastanın genel sağlık durumu, kullanılan teknikler ve tedaviyi yapan sağlık kurumunun özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Tedavi süreci boyunca çocuğun gelişimi yakından izlenmeli ve uzman bir cerrah tarafından önerilen tedavi planına göre hareket edilmelidir. Bu sayede, yarık damak ve dudak durumu tedavi edilirken çocuğun sağlığı ve estetik açıdan en iyi sonuçlar elde edilebilir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

TOP